Studiegroep Onderaardse Kalksteengroeven
Missie en doel
Verborgen in de ondergrond van het Mergelland liggen maar liefst 287 onderaardse kalksteengroeven. Ze zijn het resultaat van de eeuwenlange winning van kalksteenblokken om mee te bouwen. De omvang van dit geheimzinnige, weinig toegankelijk erfgoed beslaat in Limburg een oppervlakte van 368 ha. Als onderaardse natuur- en cultuurhistorische monumenten zijn deze groeven een fenomeen apart. Ze zijn het resultaat van menselijke vormgeving en vindingrijkheid, eeuw op eeuw. Naast de bijzondere techniek van blokbreken getuigen de vaak eeuwenoude oude opschriften van grote betrokkenheid van mensen bij ‘hun berg’. Daarnaast herbergen de groeven ook tal van zeldzame vleermuizen en bijzondere geologische en aardkundige verschijnselen als aardpijpen en vuursteenformaties. Net als voor het bovengronds landschap is ook voor de mergelgroeven actief beheer nodig, gebaseerd op onderzoek en beschrijving van waarden. De tijd heeft geleerd dat deze voor het Mergelland zo karakteristieke groeven zonder gericht en planmatig herstel en beheer kunnen verdwijnen. Er zijn ingangen die volgestort zijn met materiaal, dichtgemetseld, afgegraven tot spelonk dan wel compleet schuil gaan achter bomen en struiken.
De SOK (Studiegroep Onderaardse kalksteengroeven) bestudeert de kalksteengroeven in de provincies Nederlands- en Belgisch Limburg. Er zijn ongeveer 500 groeves binnen een gebied van 300 km2.
Resultaten van grotere en kleinere onderzoeken worden gepubliceerd in SOK Mededelingen, een eigen uitgave van de Studiegroep waarop overigens iedere geïnteresseerde zich kan abonneren. Voor de SOK-leden verschijnt regelmatig een SOK-Info met nieuws van en voor de leden.
